Bị can Đoàn Văn Huấn (trái) - tổng giám đốc Công ty Thái Dương và Nguyễn Văn Chính - phó tổng giám đốc - Ảnh: Bộ Công an

Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa ra kết luận điều tra, đề nghị truy tố 27 bị can trong vụ án Công ty Thái Dương và các đơn vị liên quan khai thác trái phép đất hiếm ở tỉnh Yên Bái, buôn lậu sang Trung Quốc.

Bán đất hiếm sang Trung Quốc cho Lưu Đức Hoa

Kết luận điều tra thể hiện Công ty Thái Dương được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy phép khai thác đất hiếm tại xã Yên Phú (huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) năm 2013.

Sau khi được cấp giấy phép, Công ty Thái Dương đã không thực hiện đúng các quy định của pháp luật và giấy phép được cấp.

Cơ quan điều tra cáo buộc trong thời gian từ năm 2019-2023, Đoàn Văn Huấn - chủ tịch hội đồng quản trị, tổng giám đốc Công ty Thái Dương - đã tổ chức khai thác trái phép quặng đất hiếm và quặng sắt tại mỏ đất hiếm Yên Phú, với tổng trị giá hơn 864 tỉ đồng.

Trong số đó đã bán trái phép hơn 10 triệu kg tinh quặng đất hiếm (hàm lượng TREO 18-20%) và hơn 280 triệu kg tinh quặng sắt (là sản phẩm phụ, được thu hồi trong quá trình khai thác, chế biến quặng đất hiếm), thu lợi bất chính số tiền hơn 736 tỉ đồng.

Một trong số các khách hàng mua đất hiếm của Huân là Lưu Đức Hoa (người Trung Quốc).

Kết luận điều tra xác định Hoa vốn kinh doanh tự do, từng thuê đất, mở xưởng chế biến tinh quặng đất hiếm tại Hải Phòng, chỉ đạo sản xuất, trộn tinh quặng đất hiếm để xuất khẩu sang Trung Quốc.

Kết luận điều tra xác định Lưu Đức Hoa đã mua hơn 2.160 tấn quặng đất hiếm hàm lượng 14-17% (chưa được chế biến sâu) của Đoàn Văn Huấn.

Sau đó, Hoa chỉ đạo Nguyễn Thanh Đoàn - phó giám đốc Công ty CP thương binh Trường Sơn - ký hợp đồng gia công làm giàu tinh quặng đất hiếm với Huấn sử dụng để vận chuyển từ mỏ Yên Phú về các xưởng chế biến.

Bị can Đoàn sau đó làm thủ tục thuê công nhân, gồm cả người Việt Nam và Trung Quốc để tổ chức sản xuất tại Hải Phòng. Từ đó chế biến, nâng hàm lượng đất hiếm lên 20-30%.

Do nguồn gốc quặng của Đoàn Văn Huấn không hợp pháp và theo quy định quặng đất hiếm sau khi chế biến chưa đạt hàm lượng để xuất khẩu, nên Lưu Đức Hoa đã chỉ đạo nhân viên pha trộn thêm các hóa chất và phụ gia tạo thành hỗn hợp chất màu trắng đục.

Đóng gói thành mặt hàng gạo "chuẩn cơm mẹ nấu"

Đất hiếm sau đó được đóng gói trong các bao có sẵn nhãn hiệu "BẢO KHANG RICE, chuẩn cơm mẹ nấu, cơm dẻo mềm thơm đặc trưng. NET WEIGHT: 50kg". Việc này nhằm để ngụy trang, che giấu quặng đất hiếm.

Lưu Đức Hoa sau đó thuê Khâu Vỹ Bung (sinh sống, kinh doanh tại Trung Quốc) - giám đốc Công ty GUANGZHOU - làm thủ tục xuất khẩu hàng hóa, khai báo là "hỗn hợp chất oxalate" từ Việt Nam sang Trung Quốc.

Khâu Vỹ Bung liên hệ và thuê Trần Đức - giám đốc Công ty Dương Liễu - làm thủ tục xuất khẩu mặt hàng "hỗn hợp chất oxalate" theo yêu cầu của Lưu Đức Hoa.

Trong quá trình làm thủ tục xuất khẩu, do hàng hóa không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ, nên Đức sử dụng pháp nhân Công ty Dương Liễu. Đức khai báo là chủ hàng, lập các hóa đơn thương mại hợp thức hóa nguồn gốc cho hàng hóa mở tờ khai xuất khẩu trái quy định.

Với thủ đoạn nêu trên, từ ngày 5-5-2023 đến 2-9-2023, Trần Đức đã mở 8 tờ khai tại Chi cục Hải quan cảng Đình Vũ (Hải Phòng) khai báo xuất khẩu mặt hàng là "hỗn hợp chất oxalate" tổng khối lượng 200,78 tấn, trị giá 501.950 USD.

Thực tế số hàng hóa trên là đất hiếm đã được Lưu Đức Hoa pha trộn, ngụy trang để xuất khẩu trái phép.

Tính theo đơn giá quặng đất hiếm hàm lượng TREO 14-20%, cảnh sát cáo buộc Hoa buôn lậu 200,78 tấn với trị giá 341.326 USD (tương đương hơn 7,8 tỉ đồng).

Lưu Đức Hoa xuất cảnh về Trung Quốc vào ngày 24-9-2023, nên cơ quan điều tra có văn bản gửi Cục Đối ngoại Bộ Công an, đề nghị phối hợp với Đại sứ quán Trung Quốc xác minh lý lịch, quá trình chấp hành pháp luật của Lưu Đức Hoa nhưng không có kết quả.

Ngày 14-12-2024, cảnh sát ra quyết định truy nã trong nước và đề nghị truy nã quốc tế với Lưu Đức Hoa về tội "buôn lậu".

Theo Danh Trọng/ Tuổi trẻ

https://tuoitre.vn/dat-hiem-nguy-trang-vo-boc-com-deo-mem-thom-ban-sang-trung-quoc-cong-an-truy-na-luu-duc-hoa-2025020415290857.htm