Lãi suất huy động chạm trần

Từ sau Tết Nguyên đán, thị trường tài chính chứng kiến một đợt tăng lãi suất tiết kiệm trên diện rộng. Eximbank mới đây tăng lãi suất huy động tiết kiệm online các ngày cuối tuần thứ bảy và chủ nhật kỳ hạn 3, 4, 5 tháng lên 4,75%/năm, chạm mức kịch trần mà Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho phép đối với kỳ hạn huy động dưới 6 tháng. Mức này cao hơn các kỳ gửi trong tuần từ 0,05 - 0,3%/năm và cao hơn mức lãi suất gửi bình thường 1,25%/năm. Ngoài ra, ở kỳ hạn 3 tháng còn có một số NH áp dụng lãi suất ở mức cao, chẳng hạn MBV, VietBank là 6%/năm; Nam A Bank là 4,5%/năm…

Đối với kỳ hạn 1 tháng, lãi suất huy động cao nhất hiện nay là 4,4%/năm thuộc về NH số Vikki. Ở mức 4,3%/năm có MBV, VietBank, Nam A Bank; 4,15%/năm có VCBNEO; 4,1%/năm có MSB, NCB… Đã có khoảng 10 NH áp dụng mức lãi suất huy động từ 6%/năm trở lên ở những kỳ hạn huy động dài trên 12 tháng như BVBank (6,35%/năm ở kỳ hạn 18 tháng), Eximbank (6,6%/năm ở kỳ hạn 24 - 36 tháng), HDBank (6,1%/năm ở kỳ hạn 18 tháng), Cake by VPBank (6%/năm cho kỳ hạn 12 - 18 tháng và 6,3%/năm cho kỳ hạn 24 - 36 tháng)…

Lãi suất huy động tăng gây áp lực lên lãi vay. ẢNH: NGỌC THẮNG

Mặc dù tăng không nhiều nhưng lần đầu tiên kể từ năm 2023 đến nay, BIDV đã điều chỉnh tăng 0,1%/năm lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 24 - 36 tháng, lên 4,8%/năm. BIDV cũng là NH quốc doanh đầu tiên trong nhóm 4 NH TMCP Nhà nước tăng lãi suất tiết kiệm trong năm 2025. Theo Hiệp hội NH, trong 6 tuần từ ngày 6.1 - 14.2, 7/36 NH điều chỉnh tăng lãi suất tiết kiệm từ 0,1 - 0,3%/năm; 3 NH gồm BacABank, NCB và TPBank giảm lãi huy động từ 0,1 - 0,3%; 2 NH vừa tăng vừa giảm lãi suất huy động từ 0,1 - 0,2%/năm gồm ABBank và Techcombank.

Theo Công ty chứng khoán VCBS, lãi suất huy động điều chỉnh tăng từ quý 2/2024 đến nay và sẽ có độ trễ vào lãi suất cho vay. Mặt bằng lãi suất cho vay trên thị trường tăng thêm 0,5 - 0,7% trong năm 2025 trong bối cảnh kinh tế hồi phục và nhu cầu tín dụng mạnh mẽ hơn.

Tăng trưởng tín dụng chậm

Nhìn lại tháng 12.2024, tăng trưởng tín dụng của hệ thống NH khá mạnh. Chỉ trong 3 tuần cuối tháng 12, các NH đã tăng trưởng tín dụng từ mức 12,5% lên 15,08%. Thế nhưng qua tháng 1.2025, tăng trưởng tín dụng đã không giữ được mức tăng này. Dữ liệu vừa công bố gần đây từ NHNN cho thấy dư nợ tín dụng của hệ thống NH tính đến ngày 3.2 đạt 15,65 triệu tỉ đồng, tăng 0,19% so với cuối năm 2024. Mức tăng này cao hơn so với cùng kỳ năm 2024 khi tín dụng ghi nhận giảm 0,6%. Riêng tại TP.HCM, tăng trưởng tín dụng trong tháng 1 tăng 0,04% so với cuối năm 2024, đạt 3,944 triệu tỉ đồng và tăng 12,43% so với cùng kỳ.

Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TP.HCM, cho biết tăng trưởng tín dụng tháng đầu năm 2025 dù thấp nhưng có những khác biệt và tích cực hơn so với những năm trước đó (tháng 1.2024 giảm 0,93%, tháng 1.2023 giảm 0,48%). Thông thường các tháng đầu năm, là tháng giáp tết hoặc trùng với tết âm lịch, tín dụng thường giảm. Diễn biến này phù hợp với kế hoạch sản xuất kinh doanh dịp cuối năm để tối ưu hóa sử dụng vốn do những ngày nghỉ tết.

Với mức lãi suất cho vay, hạn mức tín dụng… hiện nay không những tạo thuận lợi các NH cho vay mà còn hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn. Trong thời gian tới ngành NH TP.HCM sẽ tập trung thực hiện tốt chương trình kết nối NH và doanh nghiệp gắn với giải ngân gói tín dụng hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; lĩnh vực xuất khẩu và tiêu dùng để đáp ứng tốt nhất nhu cầu vốn cho doanh nghiệp hộ kinh doanh trên địa bàn tăng trưởng và phát triển.

Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TP.HCM

Trước các ý kiến lo ngại lãi suất tiết kiệm dân cư tăng lên gần đây có thể tác động đến tăng trưởng tín dụng trong năm nay, ông Nguyễn Đức Lệnh khẳng định mức tăng lãi suất tiết kiệm hiện nay khá cục bộ và tăng thấp, chủ yếu tập trung ở các kỳ hạn trung - dài hạn. Vì vậy khả năng sẽ không tác động nhiều đến mặt bằng lãi suất chung và tăng trưởng tín dụng. "Với mức lãi suất cho vay, hạn mức tín dụng… hiện nay không những tạo thuận lợi các NH cho vay mà còn hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn. Trong thời gian tới ngành NH TP.HCM sẽ tập trung thực hiện tốt chương trình kết nối NH và doanh nghiệp gắn với giải ngân gói tín dụng hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa; lĩnh vực xuất khẩu và tiêu dùng để đáp ứng tốt nhất nhu cầu vốn cho doanh nghiệp hộ kinh doanh trên địa bàn tăng trưởng và phát triển", ông Nguyễn Đức Lệnh cho hay.

PGS-TS Nguyễn Hữu Huân (ĐH Kinh tế TP.HCM) phân tích: Tăng trưởng tín dụng những tuần cuối tháng 12.2024 mang tính mùa vụ cuối năm, cũng có thể có cả nhu cầu đảo nợ nên mới tăng đột biến như vậy. Còn thông thường, tăng trưởng tín dụng những tháng đầu năm sẽ chậm lại, có năm còn âm. "Tháng 1 tăng trưởng tín dụng không âm là cũng mừng rồi. Tôi cho rằng việc lãi suất huy động của các NH hiện tăng lên chưa tác động đến tăng trưởng tín dụng khi lãi suất cho vay hiện đang được kiểm soát, vẫn ở mức thấp nhất trong nhiều năm qua. Thế nhưng nếu lãi suất huy động còn tiếp tục tăng trong thời gian tới thì khả năng mức lãi vay không sớm thì muộn sẽ điều chỉnh tăng, ngoại trừ NH chấp nhận hy sinh lợi nhuận", ông Huân nói.

Dù vậy, chuyên gia này cũng cảnh báo các doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp xuất nhập khẩu, đang đứng trước bối cảnh khó dự báo khi cuộc chiến thuế quan trên thế giới đang lan rộng. Trong đó, tỷ giá là biến số lớn nhất khi chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump chưa biết sẽ tác động như thế nào. Những yếu tố này sẽ tác động đến nhu cầu vay vốn của khách hàng. Chính vì vậy mà tăng trưởng tín dụng đặt ra ở mức 16% cũng khá thách thức trong trường hợp lãi suất đi lên.

Chuyên gia tài chính, TS Nguyễn Trí Hiếu thì đánh giá, NH sẽ gặp khó khăn trong năm 2025 vì lãi suất cho vay hiện đang ở mức thấp nhằm hỗ trợ nền kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp vay vốn. Trong khi đó, lãi suất tiết kiệm hiện đã tăng lên cao so với thời điểm năm ngoái, điều này đồng nghĩa chi phí vốn của NH tăng lên. Việc duy trì lãi suất vay thấp hay giảm trong thời gian tới để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng không còn nhiều dư địa. Thế nhưng nếu tăng lãi suất vay lên thì khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế sẽ chậm lại, tác động đến tăng trưởng tín dụng.

Thêm vào đó, trong năm 2025 xu hướng lãi suất sẽ tăng nhiều hơn khi lựa chọn ổn định tỷ giá; cũng như những NH có nợ xấu gia tăng cũng buộc phải tăng huy động… Ngoài ra, mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm nay ở mức trên 8% đòi hỏi NH làm sao có đủ nguồn vốn phục vụ tăng trưởng, nhất là trong bối cảnh các kênh huy động vốn trung, dài hạn như chứng khoán, trái phiếu vẫn còn những vấn đề cần củng cố. Đó là bài toán không đơn giản với các NH.

Theo Thanh Xuân/Thanh niên

https://thanhnien.vn/lai-suat-tiet-kiem-tang-185250223215948461.htm