Sự tác động mạnh mẽ của mạng xã hội

PGS.TS Trần Thành Nam, Phó hiệu trưởng Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội), cho biết việc sống trong nền kinh tế chú ý, cùng sự tác động mạnh mẽ của mạng xã hội đối với người trẻ đã thúc đẩy việc “sống ảo”.

Theo ông Nam, gần đây các bạn gen Z còn sáng tạo ra thuật ngữ "flexing" (khoe khoang quá mức) cũng hàm ý tương tự. Rồi hội chứng FOMO luôn sợ bị bỏ lỡ một trend nào đó khiến mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của giới trẻ. Ước mơ của mỗi cá nhân dường như chỉ muốn 1 lần tạo trend của riêng mình hoặc là người theo trend nhanh nhất. Lúc này, việc “sống ảo” không còn chỉ là nơi để giao lưu, chia sẻ mà còn là để thể hiện bản thân, khẳng định cá tính.

"Khi một người đăng tải những bức ảnh, clip đẹp, độc đáo, làm người khác quan tâm, họ sẽ nhận được sự yêu thích của bạn bè, người thân và cộng đồng mạng. Điều này có thể mang lại cảm giác quyền lực và có thể tạo ra thu nhập, từ đó tạo áp lực vô hình khiến họ sẵn sàng bất chấp nguy hiểm để có được những bức ảnh, đoạn clip như vậy”, ông Nam phân tích.

Chất chấp nguy hiểm để chụp ảnh "sống ảo" là hiện tượng đáng báo động ẢNH: T.A

Tiến sĩ xã hội học, chuyên viên tham vấn tâm lý Phạm Thị Thúy (Học viện Chính trị khu vực II) cũng chỉ ra nhiều lý do và động cơ. Đầu tiên, theo chị Thúy là vì nhiều người hơi chủ quan khi nhận thức về sự an toàn. Có thể họ biết là nguy hiểm nhưng lại coi nhẹ hoặc không lường trước được hậu quả. Thứ 2, vì muốn câu like, câu view, gây sự chú ý. Thực tế bây giờ một bức ảnh độc lạ, khác biệt thì sẽ thu hút nhiều lượt tương tác và đó cũng là tiêu chí để cho thấy ai đó đang nổi tiếng trên mạng. Hiện nay, các bạn trẻ lại có xu hướng chạy theo những sự nổi tiếng ảo đấy nên họ bất chấp nguy hiểm. Thứ 3, do sự ảnh hưởng của các trào lưu trên mạng xã hội. Khi một địa điểm nào đó hot, được nhiều người check-in thì các bạn trẻ cũng muốn bắt chước nhau. Thậm chí càng mạo hiểm thì lại càng thích.

Bên cạnh đó, chị Thúy cho rằng việc những TikToker, YouTuber cố tình tạo ra những thử thách nguy hiểm để câu like, câu view cũng khiến một số bộ phận giới trẻ cảm thấy thích thú và làm theo. Ngoài ra là do sự bất ổn tâm lý. "Một bộ phận giới trẻ hiện nay được gọi là “thế hệ bông tuyết”, tức họ không có định hướng tương lai, cảm thấy cuộc đời không có giá trị nên muốn thực hiện những thử thách mang tính nguy hiểm, liều lĩnh để một là nổi tiếng hoặc nếu đánh đổi bằng tính mạng cũng không có gì hối tiếc. Đây là điều mà tôi thấy rất đáng lo ngại”, chị Thúy nhấn mạnh.

Thạc sĩ Nguyễn Anh Khoa, Phó giám đốc Trung tâm tham vấn tâm lý và hỗ trợ pháp luật, Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP.HCM, chỉ ra rằng: “Một phần là do còn trẻ tuổi nên một số người trẻ chưa có khả năng kiểm soát tốt hành vi, họ dễ bị thu hút bởi những trào lưu trên mạng. Hơn nữa, người trẻ thường thích trải nghiệm những gì mạo hiểm, phiêu lưu. Cũng có thể trong cuộc sống hằng ngày họ không được công nhận. Do đó, họ khao khát sở hữu những bức ảnh độc đáo để "sống ảo", tìm kiếm sự chú ý, khẳng định giá trị bản thân, mong muốn được cộng đồng mạng công nhận và yêu thích”.

Như vậy, theo các chuyên gia có thể thấy việc bất chấp tính mạng để "sống ảo" là xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau. Từ việc khao khát được công nhận, do sự tác động mạnh mẽ của mạng xã hội, cho đến thiếu nhận thức về nguy hiểm và nhu cầu được khám phá… Tất cả những điều đó khiến một người dễ dàng đưa ra những quyết định liều lĩnh, bất chấp nguy hiểm.

Để không bị cuốn vào những sự công nhận... ảo

Một khi trào lưu "sống ảo" đang ngày càng bị đẩy đi xa, khi có những người sẵn sàng đánh đổi sự an toàn, thậm chí là tính mạng chỉ để có được một bức ảnh "sống ảo" như ý thì sẽ gây ra nhiều hệ lụy. Theo ông Nam, đó không chỉ là những ảnh hưởng tiêu cực đến đến cá nhân mà cả xã hội.

“Với cá nhân, họ có thể gặp nguy hiểm đến tính mạng, bị thương tật suốt đời. Với xã hội, nó tạo nên một tiền lệ xấu, khiến nhiều người khác học theo, gây ra những tai nạn đáng tiếc. Thậm chí, nó còn làm ảnh hưởng đến hình ảnh của đất nước, của cộng đồng khi những hình ảnh tai nạn được lan truyền trên mạng xã hội”, ông Nam cho biết.

Đưa ra giải pháp về vấn đề này, thạc sĩ Anh Khoa cho biết: “Mỗi người cần học cách kiểm soát lại hành vi, cân nhắc những hậu quả có thể xảy ra trước khi làm một việc gì đó. Phải có sự sàng lọc trong việc hưởng ứng các trào lưu. Đặc biệt là học cách sử dụng mạng xã hội một cách thông minh. Phải nhận thức được giá trị thật sự nằm ở những hành động có ích mà bản thân mang lại cho cộng đồng chứ không phải những lượt like, share trên mạng. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng nên quản lý chặt chẽ hơn, đặt biển cảnh báo ở những nơi nguy hiểm tại các địa điểm du lịch”.

Còn chị Thúy thì khuyên bản thân mỗi người phải học cách sống tích cực để không bị cuốn vào những thành công... ảo. Đồng thời, nên tạo điều kiện để người trẻ được tham gia vào các hoạt động tình nguyện, câu lạc bộ, chương trình ngoại khóa để họ được kết nối với nhau, có cơ hội thể hiện bản thân. “Khi đã thể hiện được giá trị thật của bản thân trong cuộc sống thực thì giới trẻ sẽ không có nhu cầu thể hiện mình trên mạng xã hội ảo nữa”, chị Thúy nói.

Theo các chuyên gia, thay vì mải mê “sống ảo”, thì mỗi người nên chú trọng phát triển bản thân, duy trì lối sống lành mạnh vì nó tạo ra rất nhiều lợi ích. Chị Thúy chia sẻ: “Mỗi người nên không ngừng học hỏi, nâng tầm tri thức, trình độ. Khi đó bạn sẽ tự tin hơn, không cần những sự công nhận ảo ở trên mạng nữa. Quan tâm đến việc cải thiện, nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần. Khi có sức khỏe, tinh thần lành mạnh, thoải mái thì tự khắc sẽ giảm được những áp lực, căng thẳng trong cuộc sống. Đồng thời, hãy gia tăng sự tự tin, nội lực từ bên trong, phát triển những mối quan hệ chất lượng trong đời sống thực để giúp bạn hạnh phúc, có cơ hội thành công hơn”.

Theo Thảo Phương/ Thanh niên

https://thanhnien.vn/bat-chap-tinh-mang-de-song-ao-vi-sao-coi-thuong-mang-song-den-vay-185250321131241908.htm