Ngày 3-4, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà thay mặt Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định 338/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội (NƠXH) cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030 (viết tắt là Đề án). Đề án có hiệu lực kể từ ngày ký.

Bố trí nguồn vốn, giảm lãi suất cho vay

Mục tiêu của Đề án là phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn. Trong đó, giai đoạn 2021-2025 hoàn thành khoảng 428.000 căn; giai đoạn 2025-2030 hoàn thành khoảng 634.200 căn.

Đề án cũng khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển NƠXH, nhà ở công nhân có giá phù hợp với khả năng chi trả của hộ gia đình có thu nhập trung bình, thu nhập thấp ở khu vực đô thị và của công nhân, người lao động (NLĐ) trong KCX, KCN.

Đối với việc dành quỹ đất làm NƠXH, nhà ở công nhân, Đề án cũng sửa đổi theo hướng khi lập, phê duyệt quy hoạch, UBND có thẩm quyền phải xác định rõ diện tích đất dành để xây dựng NƠXH trên phạm vi địa bàn cấp tỉnh, huyện; bảo đảm quỹ đất dành để phát triển NƠXH phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương từng thời kỳ; coi phát triển NƠXH là một chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội 5 năm, hằng năm của địa phương. 

Khi lập, phê duyệt quy hoạch KCN phải bố trí quỹ đất trong phần diện tích đất thương mại dịch vụ của KCN để làm nhà lưu trú, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng phục vụ NLĐ làm việc tại các doanh nghiệp (DN) trong KCN đó.

Về tín dụng phát triển NƠXH, Chính phủ yêu cầu xác định việc đầu tư phát triển NƠXH cho NLĐ có thu nhập thấp là một hạng mục đầu tư trong nguồn vốn trung - dài hạn của địa phương. 

Trước mắt, tập trung phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam triển khai thực hiện chương trình tín dụng khoảng 120.000 tỉ đồng và các gói tín dụng cụ thể để cho chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án NƠXH, nhà ở công nhân vay với lãi suất thấp hơn khoảng từ 1,5%-2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VNĐ bình quân của các ngân hàng thương mại nhà nước (bao gồm Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank) và các ngân hàng thương mại ngoài nhà nước có đủ điều kiện với từng gói tín dụng cụ thể theo chỉ đạo tại Nghị quyết 33/NQ-CP ngày 11-3-2023 của Chính phủ.

Đối với các bộ, ngành, để bảo đảm mục tiêu phát triển NƠXH đến năm 2030, cần khoảng 849.500 tỉ đồng chủ yếu bằng nguồn vốn xã hội hóa. Do vậy, cần tập trung và ưu tiên tín dụng để cho vay các dự án NƠXH, nhà ở công nhân bảo đảm công tác an sinh, xã hội.

Dự án nhà ở xã hội của Becamex Bình Dương Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Ưu đãi thực chất hơn

Về lựa chọn chủ đầu tư xây dựng NƠXH, quyết định của Thủ tướng cũng ưu tiên theo hướng khuyến khích xã hội hóa. Bổ sung quy định về lựa chọn chủ đầu tư dự án xây dựng nhà lưu trú công nhân theo hướng DN kinh doanh hạ tầng KCN được giao, đồng thời làm chủ đầu tư xây dựng hạ tầng khu nhà lưu trú công nhân.

Sau khi đầu tư xong cơ sở hạ tầng khu nhà ở công nhân, chủ đầu tư cấp 1 có thể tự đầu tư xây dựng nhà lưu trú hoặc bàn giao lại cho ban quản lý khu công nghiệp cấp tỉnh, để chuyển giao đất đã có hạ tầng cho Tổng LĐLĐ Việt Nam hoặc các DN sản xuất trong KCN, các DN có chức năng kinh doanh nhà ở (chủ đầu tư cấp II) đầu tư xây dựng.

Bên cạnh đó, sửa đổi, bổ sung quy định về ưu đãi cho chủ đầu tư thực chất hơn, theo hướng đối với phần 20% diện tích đất thương mại trong dự án NƠXH được hạch toán riêng, không phải hạch toán chung vào cả dự án; được hạch toán các chi phí hợp lý, hợp lệ trong quá trình đầu tư, kinh doanh NƠXH vào giá thành.

Sửa đổi quy định các dự án NƠXH phải dành tối thiểu 20% diện tích NƠXH trong dự án để cho thuê và chủ đầu tư chỉ được bán sau 5 năm đưa vào sử dụng theo hướng không bắt buộc chủ đầu tư phải dành quỹ nhà ở để cho thuê; phương án kinh doanh (bán, cho thuê, cho thuê mua) do chủ đầu tư quyết định. 

Chi phí đầu tư hạ tầng kỹ thuật nhà lưu trú được tính vào chi phí đầu tư hạ tầng KCN; được tính chi phí nhà công nhân là chi phí hợp lý (tính vào giá thành sản xuất) khi tính thuế thu nhập DN.

Sửa đổi pháp luật về thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập DN để chủ đầu tư dự án xây dựng NƠXH cho thuê thì được giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập DN nhiều hơn so với trường hợp xây dựng NƠXH để cho thuê mua, bán.

Đối với việc thẩm định giá bán NƠXH, chủ đầu tư được xác định giá bán, cho thuê, cho thuê mua NƠXH bảo đảm nguyên tắc theo quy định và có trách nhiệm báo cáo cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh về giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở. UBND cấp tỉnh có trách nhiệm thẩm định, phê duyệt giá bán, cho thuê, cho thuê mua.