Trước tốc độ già hóa dân số nhanh như hiện nay, việc tạo chỗ dựa an sinh cho người cao tuổi (NCT) trở thành thách thức lớn. Một trong những giải pháp đang được các cấp, ngành, địa phương tỉnh Bắc Giang triển khai là tuyên truyền, thu hút, nâng cao tỷ lệ người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT, giúp NCT có lương hưu, được hỗ trợ chi phí khám, chữa bệnh.
Tính đến cuối năm 2020, tại tỉnh Bắc Giang có hơn 236 nghìn NCT, trong đó có 48.805 người từ 80 tuổi trở lên. Với tốc độ già hóa dân số nhanh như hiện nay, gánh nặng về an sinh, nhất là chăm sóc y tế cho NCT đang trở thành bài toán nan giải với các nhà quản lý.
Nhân viên y tế Cơ sở Bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh chăm sóc sức khỏe NCT.
Thống kê của Hội NCT tỉnh, hiện mới có hơn 46,9 nghìn NCT được hưởng trợ cấp, bảo trợ xã hội hằng tháng (chiếm 20,2%); hơn 34 nghìn người chưa có thẻ BHYT. Bên cạnh đó, tỉnh Bắc Giang còn hơn 1,2 nghìn NCT thuộc hộ nghèo.
Mặt khác, dù tuổi thọ trung bình được cải thiện (73,4 tuổi), xấp xỉ mức bình quân của cả nước (73,6 tuổi) nhưng chất lượng sức khỏe lại ở mức thấp, chỉ có 6% NCT có sức khỏe tốt, còn lại là trung bình và yếu. Đơn cử như trường hợp cụ Nguyễn Văn Ph (84 tuổi) ở xã Cảnh Thụy (Yên Dũng), được tiếng là sống thọ nhưng từ nhiều năm nay, cụ ở bệnh viện nhiều hơn ở nhà.
Ba năm trở lại đây, sau hai lần tai biến, cụ Ph bị liệt, phải nằm một chỗ. Hằng ngày, mọi sinh hoạt từ ăn uống, tắm giặt đều phụ thuộc vào con cháu. Những khi bận việc, các con của cụ góp tiền thuê người giúp việc để tiện chăm sóc, chi phí khá tốn kém.
Theo bác sĩ Phạm Thị Thúy Lan, Trưởng Khoa Lão học, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, hầu hết NCT dễ mắc các bệnh liên quan đến tăng huyết áp, tim mạch, xương khớp. Do điều kiện kinh tế, tâm lý ngại kiểm tra sức khỏe định kỳ, hầu hết NCT khi nhập viện thì bệnh đã chuyển nặng, thậm chí nhiều bệnh cùng lúc, đòi hỏi hướng điều trị phức tạp và chi phí tốn kém.
Qua tổng hợp của BHXH tỉnh, đến tháng 7/2021, toàn tỉnh có hơn 21,3 nghìn người tham gia BHXH tự nguyện, tăng hơn 10,1 nghìn người so với cùng kỳ năm 2020 và tăng gấp 5 lần so với năm 2018. Tuy vậy, hiện mới chỉ có 55,7 nghìn đối tượng được hưởng trợ cấp BHXH, còn khoảng 170 nghìn người từ 60 tuổi trở lên chưa được hưởng.
Ông Nguyễn Hồng Hải, Trưởng phòng Quản lý thu (BHXH tỉnh) cho biết: "Một trong những giải pháp bảo đảm an sinh xã hội cho NCT chính là BHXH tự nguyện. Khi tham gia, người dân sẽ được hưởng lương hưu khi về già; được hưởng quyền lợi khám, chữa bệnh BHYT khi đang nhận lương hưu; ngoài ra còn có chế độ tử tuất. Nhờ có tiền lương hằng tháng nên các nhu cầu cơ bản của người già được đáp ứng tốt mà không cần đến sự hỗ trợ khác, tinh thần luôn thoải mái và sống lạc quan hơn rất nhiều".
Thực tế hiện nay, các phương thức đóng BHXH tự nguyện khá linh hoạt. Luật BHXH năm 2014 quy định, người dân có thể lựa chọn một trong các phương thức đóng như: Hằng tháng; 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần. Ngân sách nhà nước cũng hỗ trợ người tham gia BHXH tự nguyện. Cụ thể, hỗ trợ 15.400 đồng/tháng tiền đóng với người tham gia không thuộc hộ nghèo và cận nghèo; 38.500 đồng/tháng với người thuộc hộ cận nghèo và 46.200 đồng/tháng đối với người thuộc hộ nghèo.
Để nâng cao chất lượng cuộc sống cho bậc cao niên trong bối cảnh già hóa dân số, hệ thống cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, khám, chữa bệnh cho NCT cần được củng cố, hoàn thiện. Đặc biệt, ngoài nguồn kinh phí nhà nước, công tác chăm lo NCT cũng cần nguồn lực xã hội hóa rất lớn.
Trao đổi về vấn đề này, ông Trương Đức Huấn, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh cho rằng, giải pháp lâu dài là khuyến khích phát triển mô hình chăm sóc sức khỏe NCT tại cộng đồng. Hiện Cơ sở Bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh là đơn vị duy nhất của tỉnh triển khai nhiệm vụ chăm sóc đối tượng đặc biệt khó khăn.
Trong số 153 người đang được nuôi dưỡng tại đây, có 40 NCT thuộc hộ nghèo, không có người phụng dưỡng. Vì vậy, tỉnh quan tâm bố trí quỹ đất để kêu gọi các nhà đầu tư xây dựng trung tâm dưỡng lão với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, hướng tới cung cấp các dịch vụ chăm sóc người già chất lượng, hiệu quả.
Theo Tường Vi/ BBG
http://baobacgiang.com.vn/bg/xa-hoi/368232/cho-dua-an-sinh-cho-nguoi-cao-tuoi.html