4
/
177727
Phải giúp dân yên tâm chi xài
phai-giup-dan-yen-tam-chi-xai
news

Phải giúp dân yên tâm chi xài

Thứ 2, 17/03/2025 | 09:50:00
228 lượt xem

Nếu loại bỏ yếu tố lạm phát, tăng trưởng thực của bán lẻ hàng hóa chỉ khoảng 5% trong hơn một năm qua, thấp hơn mức trung bình nhiều năm trước là 8,8%. Cần giải pháp mạnh kích thích tiêu dùng, trong đó có thuế thu nhập cá nhân.

Nhiều gian hàng ở tầng 2 chợ An Đông, quận 5, TP.HCM vắng khách, có sạp đã phải đóng cửa - Ảnh: T.T.D.

Nhiều chuyên gia đều cho rằng tiêu dùng chưa phục hồi như kỳ vọng đã đặt ra thách thức đáng kể cho mục tiêu tăng trưởng GDP 8% năm nay.

Đáng lưu ý, nếu động lực tăng trưởng từ tiêu dùng và hoạt động kinh doanh không được cải thiện, dòng tiền có thể dịch chuyển mạnh sang các kênh như bất động sản, tạo ra bong bóng, nguy cơ bất ổn trong dài hạn.

Vì sao sức mua vẫn thấp?

Có nhiều lý do khiến tốc độ tăng trưởng bán lẻ vẫn còn chưa đạt kỳ vọng. Ông Trương Đắc Nguyên, trưởng phòng phân tích Chứng khoán Tiên phong (TPS), cho rằng mặc dù thu nhập hộ gia đình tại Việt Nam tăng những năm gần đây, song giá hàng hóa và dịch vụ cũng tăng tương ứng khiến sức mua thực tế không được cải thiện đáng kể.

Thu nhập và niềm tin cải thiện thu nhập trong tương lai quyết định lớn đến sức mua. Song làn sóng thay nhân sự diễn ra từ 2023 đến nay, đặc biệt trong các ngành công nghệ, tài chính và sản xuất công nghiệp làm gia tăng lo ngại về triển vọng việc làm và thu nhập dài hạn.

Chưa kể, những bất ổn kéo dài từ quốc tế cũng đã tác động trực tiếp đến tâm lý tiêu dùng, khiến người dân có xu hướng cắt giảm chi tiêu cho các mặt hàng không thiết yếu và gia tăng tiết kiệm, vị chuyên gia phân tích của TPS nhìn nhận.

Ông Nguyễn Anh Đức, chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam, tính toán mục tiêu tăng trưởng GDP là 8% thì tăng trưởng thương mại bán lẻ cần tối thiểu 12%.

Nhiều năm gần đây, thương mại, dịch vụ và bán lẻ thường đóng góp khoảng 55 - 60% vào tổng GDP, riêng TP.HCM đóng góp mức 65% hoặc hơn.

Để tăng tốc độ phục hồi, ông Đức cho biết cần tác động đầu tiên tới niềm tin người tiêu dùng. Việt Nam từng là quốc gia có chỉ số niềm tin người tiêu dùng cao nhất Đông Nam Á, nhưng hiện nay không được như vậy.

"Chúng ta có mức lương tối thiểu, nhưng chưa có khái niệm mức lương đủ sống", ông Đức cho rằng người dân tăng thu nhập sẽ thúc đẩy niềm tin tiêu dùng cá nhân. Còn với góc độ niềm tin tiêu dùng của doanh nghiệp, ông Đức cho rằng cần tạo dựng bằng cách củng cố "sức khỏe" của họ.

Nhiều chuyên gia từng đánh giá giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT) giúp người dân tiết kiệm được một khoản chi phí, từ đó tăng tiêu dùng.

Tuy nhiên, cũng có quan điểm cho rằng giảm 2% VAT thực chất không ảnh hưởng quá nhiều đến quyết định mua sắm trong bối cảnh niềm tin tăng trưởng thu nhập còn hạn chế.

Chưa kể, mua sắm ở chợ truyền thống vẫn còn chiếm phần lớn, nhưng việc giảm VAT lại không được nhắc đến nhiều ở khu vực này.

"Có tín hiệu tích cực từ chính sách hỗ trợ như việc tăng lương cơ sở hay giảm VAT trong việc cải thiện sức mua, nhưng tăng trưởng thực vẫn dưới kỳ vọng", chuyên gia Trương Đắc Nguyên cho rằng những chính sách này đóng vai trò hỗ trợ ngắn hạn, nhưng chưa đủ để tạo ra sự thay đổi đáng kể trong tâm lý tiêu dùng và tốc độ phục hồi của thị trường.

Kích thích tiêu dùng cần giải pháp mạnh

Ông Huỳnh Hoàng Phương, cố vấn mảng quản lý gia sản của công ty chuyên tư vấn đầu tư và quản lý tài sản FIDT, lưu ý làn sóng sa thải không chỉ diễn ra ở nhiều doanh nghiệp dưới tác động của sự phát triển công nghệ, mà quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy nhà nước cũng sẽ có một lực lượng lao động bị mất việc.

"Cả hai quá trình này về dài hạn là tốt khi giúp năng suất lao động của khu vực nhà nước và doanh nghiệp tăng lên, yếu tố quan trọng nhất để vượt khỏi bẫy thu nhập trung bình. Song trong ngắn hạn, sẽ có tác động nhất định tới sức mua", ông Phương nhìn nhận.

Hiện vẫn chưa có báo cáo, đánh giá chính thức nào để đánh giá tác động toàn diện quá trình này trong ngắn hạn. Bởi nhiều người mất việc, nhưng lại có những khoản trợ cấp tương đối nên thường phải chia các kịch bản để đánh giá.

Song ông Phương dự báo tiêu dùng khó hồi phục mạnh đầu 2025 có thể khiến tiêu dùng thật (loại trừ lạm phát) khó tăng trưởng vượt trội năm nay.

Vậy giải pháp là gì? Ông Lê Duy Bình, giám đốc Economica Việt Nam, cho rằng cần kiểm soát lạm phát tốt và có các biện pháp để tăng thu nhập khả dụng.

"Tiêu dùng sẽ được kích thích nếu chúng ta có những chính sách nâng cao thu nhập khả dụng của người dân, ví dụ khắc phục những điểm còn bất cập của thuế thu nhập cá nhân. Đồng thời cần có những giải pháp tháo gỡ điểm nghẽn của các thị trường hàng hóa, dịch vụ có giá trị cao, chiếm tỉ trọng lớn như bất động sản hay dịch vụ nhà ở", ông Bình nói.

Ông Trương Thái Đạt, giám đốc khối phân tích Chứng khoán DSC, cũng cho rằng chính sách tài khóa, trọng tâm là giảm thuế có ưu điểm định hướng vào sản xuất hơn so với việc nới lỏng tiền tệ: "Tiêu dùng chưa phục hồi mạnh, sản xuất còn khó khăn, nới lỏng tiền tệ hơn sẽ gây lo ngại tiền chảy nhiều vào các kênh tài sản như bất động sản".

Đồng tình, ông Huỳnh Hoàng Phương cho rằng cần tăng thu nhập khả dụng cho người tiêu dùng thông qua giảm thuế thu nhập cá nhân, trợ cấp xã hội trong giai đoạn đầu đủ lớn để giúp khả năng chi tiêu tăng lên trước khi tiêu dùng trở lại xu hướng tăng trưởng bền vững.

Đồng thời, cần cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh, yếu tố quan trọng giúp niềm tin doanh nghiệp phục hồi. Điều này cũng giúp hấp thụ lượng công chức sẽ bị tinh giản biên chế.

Phải đưa sức mua trở lại thời "hoàng kim"

Dữ liệu do TPS tổng hợp, từ 2014 - 2019, ngành bán lẻ tại Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định trong khoảng 10 - 14%/năm.

Đây là thời kỳ thị trường phát triển bền vững, được xem là thời "hoàng kim", với nền kinh tế vĩ mô tương đối ổn định, thu nhập người tiêu dùng tăng trưởng đều đặn.

Giai đoạn này cũng đánh dấu sự bùng nổ thương mại điện tử, mở rộng hệ thống phân phối và gia tăng chi tiêu của tầng lớp trung lưu.

Tuy nhiên sau giai đoạn này, đà tăng trưởng bị gián đoạn bởi tác động của dịch COVID-19. Sau hai năm 2022 - 2023, khi nhu cầu tiêu dùng bị dồn nén sau thời gian dịch, tăng trưởng bán lẻ hiện đang chững lại.

TPS cho biết mức tăng trưởng từ nửa cuối 2023 đến đầu năm 2024 chỉ đạt khoảng 7 - 9%, thấp hơn đáng kể so với giai đoạn 2014 - 2019. Nếu loại bỏ đi yếu tố lạm phát, tăng trưởng thực của bán lẻ hàng hóa chỉ khoảng 5% trong hơn một năm qua.


Ưu tiên giải pháp giảm thuế

Không chỉ tiêu dùng trong nước, cầu phía ngoài nước cũng chịu nhiều tác động bất lợi. Hoạt động sản xuất nhìn chung vẫn còn khó. So với tháng trước, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) của Việt Nam giảm 2,2% dù đã qua giai đoạn nghỉ Tết.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) chỉ đạt 49,2 điểm trong tháng 2 vừa qua, cải thiện nhẹ so với tháng trước nhưng vẫn nằm dưới mức 50 thể hiện hoạt động sản xuất tiếp tục bị thu hẹp.

Ông Trương Thái Đạt cho rằng những bất ổn và sự không chắc chắn của thị trường thế giới đã làm giảm niềm tin về triển vọng sản lượng trong một năm tới, khiến lĩnh vực sản xuất khả năng sẽ chững lại trong 2025.

"Lãi suất khó hạ thấp hơn nữa, "room" tín dụng cũng đã được nới ở mức cao. Hiện chỉ còn chính sách tài khóa với trọng tâm giảm thuế, thúc đẩy đầu tư công là còn dư địa", ông Đạt chia sẻ. Tuy nhiên, với bất kỳ chính sách hỗ trợ nào trong bối cảnh này, theo ông Đạt, cũng cần cân đối lạm phát, tỉ giá đang khá "căng".


Theo Bình Khánh/ Tuổi Trẻ

https://tuoitre.vn/phai-giup-dan-yen-tam-chi-xai-2025031623030986.htm

  • Từ khóa

Giá xuất khẩu hạt tiêu tăng mạnh 68%

Hai tháng đầu năm 2025, giá trung bình xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam đạt 6.763 USD/tấn, tăng 68% so với cùng kỳ năm 2024.
16:33 - 17/03/2025
54 lượt xem

Google, Meta, TikTok... đã nộp thuế gần 2.800 tỉ đồng trong một tháng

Các nhà cung cấp nước ngoài như Google, Meta, TikTok... đã kê khai nộp thuế khá nhiều trong tháng 2 vừa qua.
15:05 - 17/03/2025
97 lượt xem

Doanh nghiệp thép với loạt khó khăn từ thị trường xuất khẩu

Theo các chuyên gia, năm 2025, ngành thép sẽ đối mặt với loạt khó khăn, tiềm ẩn nhiều rủi ro. Theo đó, việc đảm bảo và mở rộng thị trường ngày càng cấp...
10:35 - 17/03/2025
207 lượt xem

Lãi suất thấp, vay tiền mua nhà có dễ?

Hàng loạt ngân hàng tung ra các gói cho vay mua nhà cho giới trẻ với lãi suất thấp, thời gian vay kéo dài. Tuy nhiên với những điều kiện vay hiện nay thì...
07:12 - 17/03/2025
281 lượt xem

Việt Nam là thị trường cung cấp chè thứ 14 cho Anh

Năm 2024, Việt Nam là thị trường cung cấp chè lớn thứ 14 cho Anh, đạt 994 tấn, trị giá 2,01 triệu USD, tăng 356% về lượng và 143,2% về trị giá so với cùng...
16:48 - 15/03/2025
1,139 lượt xem