Với mong muốn có lương hưu khi về già, nhiều năm qua, dù gặp rất nhiều khó khăn nhưng ông Hoàng Thanh Lâm (46 tuổi) - nhân viên bảo vệ của một doanh nghiệp (DN) tư nhân ở quận Bình Thạnh, TP HCM - vẫn không rút BHXH một lần.

"Đầu tư" cho tương lai

Thu nhập hiện tại của ông Lâm hơn 5 triệu đồng/tháng, vợ ông trước là công nhân may tại tỉnh Bình Dương, do DN khó khăn, cắt giảm nhân sự nên mất việc và chuyển sang may gia công tại nhà. Thu nhập của cả hai đều thấp trong khi gia đình đang ở trọ, các con còn độ tuổi ăn học, chi phí sinh hoạt hằng tháng khá lớn.

Để cải thiện thu nhập, hết ca trực, ông Lâm chạy xe ôm công nghệ để kiếm thêm vài triệu đồng. Làm 2 công việc cùng lúc khá vất vả nhưng ông vẫn bám trụ DN. Lý do lớn nhất là dù lương thấp nhưng được công ty nơi ông làm bảo vệ đóng BHXH. 

"Vợ chồng tôi đều lớn tuổi, muốn tìm việc khác không dễ, còn chuyển sang làm tự do thì sẽ không được đóng BHXH, sau này không có lương hưu. Nhà cửa, tài sản tích lũy đều không có, chúng tôi chỉ hy vọng có khoản thu nhập cố định hằng tháng để khi về già không trở thành gánh nặng cho các con" - ông Lâm chia sẻ. Không chỉ ông Lâm duy trì tham gia BHXH, vợ ông sau khi mất việc cũng không rút BHXH một lần mà chuyển sang tham gia BHXH tự nguyện để có lương hưu.

Ngày càng có nhiều người lao động mong muốn tham gia BHXH lâu dài để có lương hưu khi về già. Ảnh: CAO HƯỜNG

Khi DN gặp khó khăn, phải nghỉ chờ việc một thời gian, chị Nguyễn Thị Ngọc Hoa, công nhân Công ty TNHH 3Q Vina (quận 8, TP HCM), từng có ý định xin nghỉ việc hẳn để rút BHXH một lần cho 8 năm đóng. Tuy nhiên, sau nhiều lần đắn đo, chị quyết định tiếp tục ở lại làm việc. Sở dĩ chị không muốn rút BHXH một lần vì muốn giữ công việc ổn định, còn nếu nghỉ việc thì suốt 12 tháng sau đó, chị chỉ có thể làm các công việc tạm bợ, khó có thể lo cho các con ăn học. Bên cạnh đó, nếu rút BHXH một lần, chị rất lo khi về già vẫn phải tiếp tục bươn chải kiếm từng bữa ăn hoặc cậy nhờ con cái.

Bà Trần Thị Gái, Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Sambu Vina Sports (huyện Hóc Môn, TP HCM), cho biết thời gian gần đây, tình trạng người lao động (NLĐ) xin nghỉ việc để rút BHXH một lần tại DN giảm đáng kể. Nếu như năm 2023, nhiều NLĐ, nhất là những người đóng BHXH từ 10 năm đến dưới 20 năm, có ý định nghỉ việc để rút BHXH một lần vì ngại chính sách thay đổi thì nay chỉ số ít NLĐ đóng gần đủ 20 năm mới có ý định này. 

"Luật BHXH năm 2024 đã chốt phương án BHXH một lần - về cơ bản, NLĐ đang tham gia BHXH vẫn được rút như quy định hiện hành, nên họ an tâm hơn và ngừng ý định rút BHXH một lần vào thời điểm hiện tại" - bà Gái nói.

Tín hiệu tích cực

Tại TP HCM, năm 2022, số người hưởng BHXH một lần là 108.503 người; năm 2023 là 112.759 người, tăng 4.256 người so với năm 2022. Đến năm 2024, có 99.922 người nhận BHXH một lần, giảm 11,4% so với năm 2023. Đây cũng là lần đầu tiên trong 5 năm liên tiếp, số người rút BHXH một lần tại TP HCM ở ngưỡng dưới 100.000 người/năm.

Theo BHXH TP HCM, trước đây, số NLĐ chọn hưởng BHXH một lần nhiều là vì điều kiện hưởng dễ, mức hưởng cao; điều kiện về tuổi đời và thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu dài. Bên cạnh đó, việc chấp hành chính sách pháp luật về BHXH của một số đơn vị sử dụng lao động còn chưa nghiêm, dẫn đến NLĐ không được hưởng đầy đủ các chế độ, không muốn gắn bó với hệ thống BHXH. 

Ngoài ra, do tác động của đại dịch COVID-19 và tình hình kinh tế thế giới, nhiều DN khó khăn, nhiều NLĐ mất việc, mất thu nhập nên chọn rút BHXH một lần để có tiền trang trải cuộc sống trước mắt. Đặc biệt, trong năm 2022 và 2023 khi thực hiện sửa đổi Luật BHXH, các phương án về chế độ BHXH một lần chưa được chốt đã khiến NLĐ hoang mang nên chủ động nghỉ việc, rút BHXH để tránh tác động của chính sách mới. 

Đến tháng 6-2024, Luật BHXH mới được Quốc hội thông qua, duy trì việc hưởng BHXH một lần đối với NLĐ tham gia BHXH trước ngày 1-7-2025, nên NLĐ đã an tâm hơn. "Cùng với đó, thời gian qua, công tác truyền thông về chính sách BHXH cũng được thực hiện mạnh mẽ, giúp NLĐ hiểu rõ hơn về quyền lợi khi tham gia BHXH nên quyết định ở lại hoặc bắt đầu tham gia hệ thống BHXH" - ông Lò Quân Hiệp, Giám đốc BHXH TP HCM, cho hay.

Phân tích thêm về lý do NLĐ rút BHXH một lần giảm, ông Dương Quang Hiệp, Giám đốc nhân sự Công ty TNHH MTV Gỗ Hoàng Thông (tỉnh Bình Dương), cho biết trước hết là do DN đã ổn định sản xuất trở lại, đơn hàng nhiều hơn sau thời gian biến động do dịch COVID-19, NLĐ có việc làm ổn định nên gắn kết với DN hơn. 

Ông dẫn câu chuyện một DN cùng ngành nghề, năm 2023 đã phải cắt giảm gần 50% lao động vì không có đơn hàng, không thể tìm việc mới ngay khiến nhiều NLĐ phải rút BHXH để có tiền trang trải cuộc sống; một số thì chuyển hướng ra ngoài làm ăn nên cần số tiền lớn. "Bên cạnh đó, sau dịch COVID-19, NLĐ có tâm lý "bỏ phố về quê", cần vốn để làm ăn, xây nhà ở quê nên đã chọn rút BHXH một lần" - ông Hiệp cho hay. 

Theo NLĐ

https://nld.com.vn/tich-luy-cua-de-danh-196250203210054383.htm