Điệu múa có những động tác mô phỏng hết sức ngoạn mục về một trận đấu long trời, lở đất nhằm khoe diễu sức mạnh và cầu mong đất đai, mùa màng tươi tốt.

Tinku vốn là một điệu múa cổ động cho những cuộc đọ sức của các nô lệ từ cách đây gần 500 năm, khi thực dân Tây Ban Nha đến tân thế giới và tổ chức các buổi đấu vật mua vui. Điệu múa này đã dần trở thành một màn biểu diễn nghệ thuật đặc sắc, có tính chất ước lệ tái hiện, chứ không mang yếu tố bạo lực, được công nhận và xuất hiện ở tất cả những lễ hội của Bolivia.

Trong điệu múa Tinku nghệ thuật hay còn gọi là múa lễ hội của Bolivia, du khách sẽ thấy có khá nhiều động tác của hai đấu sĩ. Ví dụ như những cú lắc và vung tay là biểu trưng cho những cú đấm hoặc ném đá. Rồi những cú xoay mình, cúi thấp để tránh đòn, những cú giẫm đạp và bật cao lấy đà hay tấn công.

Và một tư thế nữa cũng hay gặp ở đây là dáng người khom khom như của các đô vật vậy! Song thực ra đó còn là một hình thức cúi rạp để kính chào mẹ đất Pachamama - một vị thần tối cao trên dãy Andes. Vì điệu múa này ca ngợi và đánh thức đất đai, cây cỏ, muông thú thức dậy nhằm bắt đầu một mùa vụ mới trong năm.

Ở Potosi (Bolivia), nơi phát sinh ra vũ điệu này, Tinku hay được thực hiện vào tháng 5, nhân dịp lễ Pachamama, ngày Tết ở địa phương. Tại các nơi khác, Tinku diễn ra vào từng tháng khác nhau song đều hướng tới Pachamama, cầu xin đất đai phì nhiêu. Những cú giậm chân, bật nhảy và lắc mình liên tục của các vũ công, vũ nữ chính là sự trở mình, rung chuyển của đất trời Andes.

Mỗi đợt nhảy từ chân này qua chân kia của họ đều được nhấn bằng một cú giậm rất mạnh vào nền đất, kế đó là một cú thụi từ dưới lên trên hoặc một cú quay tay cũng để thụi hoặc ném đá ra xa, khiến trời đất chấn động. Mọi sự tuân theo những nhịp giẫm của chân, song cũng diễn ra đồng điệu theo những tiếng nhạc, tiếng hát và những vòng xoay có trong điệu múa.

Trong khi vũ công đứng ở chính giữa, các vũ nữ tượng trưng cho đám đông cổ vũ sẽ vây quanh họ và cùng hát, nhún nhảy theo những tiết tấu rạo rực, huyên náo như một cuộc chiến.

Như đã nói một ưu điểm, tạo nên sự khác biệt ở điệu múa Tinku với nhiều vũ điệu khác trên thế giới là sự rực rỡ, nhiều màu sắc trên trang phục. Do ở một vùng đất quanh năm se lạnh, nên người dân Bolivia ăn vận rất sặc sỡ, ấm áp. Đặc biệt, trong ngày hội, họ còn diện màu mè hơn, lộng lẫy hơn như một chú chim thiên đường.

Trên xiêm áo của cả nam lẫn nữ đều có rất nhiều mảng dệt, thêu thổ cẩm, mảng đính chứa nhiều hoa lá, con vật cách điệu. Nhiều người còn đội mũ gắn lông chim. Riêng nam giới có những chiếc mũ montera dày như mũ bảo hiểm, song là phỏng theo mũ sắt của quân đội châu Âu xưa khi ra chiến trường.

Trong điệu múa Tinku, cả nam nữ vũ công đều đi dép xăng đan abarca rất nhẹ, giúp di chuyển linh hoạt và nhảy cao. Ai cũng ăn vận sặc sỡ, đưa lễ hội trong đó có điệu múa Tinku trở thành một rừng hoa muôn màu rung rinh.

Theo Chu Mạnh Cường/ GD&TĐ

https://giaoducthoidai.vn/the-gioi/manh-me-dieu-mua-tinku-f3jTx8Eng.html