Hệ tiêu hóa đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể - Ảnh minh họa

Rối loạn tiêu hóa có phải bệnh lý?

Bác sĩ Trần Văn Sơn, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, cho biết tiêu hóa là quá trình chuyển hóa thức ăn thành các chất dinh dưỡng có thể hấp thu qua thành ống tiêu hóa và đi vào máu. 

Quá trình này diễn ra từ miệng đến ruột già. Bất kỳ yếu tố nào gây rối loạn, cản trở hoặc làm gián đoạn quá trình tiêu hóa trong ống tiêu hóa đều được gọi là rối loạn tiêu hóa.

Rối loạn tiêu hóa không phải là một bệnh lý mà là hệ quả của nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là các bệnh lý về đại tràng như viêm đại tràng mãn tính hoặc hội chứng ruột kích thích có thể khiến chức năng tiêu hóa bị rối loạn, gây đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài.

Viêm loét dạ dày - tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản làm ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng. Hệ vi khuẩn có lợi và có hại trong đường ruột bị mất cân bằng do lạm dụng kháng sinh hoặc chế độ ăn uống không hợp lý.

Việc sử dụng thực phẩm bẩn, không đảm bảo vệ sinh, ăn uống thất thường hoặc tiêu thụ quá nhiều đồ cay nóng, rượu bia là nguyên nhân phổ biến gây rối loạn tiêu hóa. Tâm lý căng thẳng kéo dài ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng co bóp của dạ dày và hệ tiêu hóa.

Theo bác sĩ Sơn, mặc dù rối loạn tiêu hóa không trực tiếp đe dọa đến tính mạng nhưng nó có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Ở giai đoạn nhẹ, tình trạng này khiến người bệnh luôn cảm thấy mệt mỏi, căng thẳng và khó chịu. Việc đi ngoài nhiều lần không chỉ gây bất tiện trong sinh hoạt mà còn làm cơ thể mất nước, dẫn đến suy nhược. 

Hơn nữa, cảm giác chán ăn kéo dài có thể khiến cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng, gây sụt cân nhanh chóng, làm giảm sức đề kháng cũng như ảnh hưởng đến năng suất làm việc và sinh hoạt hằng ngày.

Nếu không được điều trị kịp thời, rối loạn tiêu hóa có thể tiến triển thành các bệnh lý nghiêm trọng hơn như suy giảm chức năng tiêu hóa, hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng, polyp đại tràng hoặc thậm chí là xuất huyết tiêu hóa. 

Đặc biệt tình trạng kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng - một trong những bệnh lý nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng.

Chế độ ăn uống hợp lý giúp cải thiện chức năng tiêu hóa - Ảnh minh họa

Thực phẩm nên tránh để bảo vệ hệ tiêu hóa

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Lan Hương - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, một chế độ ăn uống hợp lý không chỉ giúp cải thiện chức năng tiêu hóa mà còn tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.

Để bảo vệ hệ tiêu hóa, cần tránh những thực phẩm tái sống, bởi chúng có thể chứa vi khuẩn có hại, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn đường ruột và gây rối loạn tiêu hóa. Cần tránh các sản phẩm không đảm bảo vệ sinh có thể chứa hóa chất độc hại, gây tổn thương đường ruột.

Bên cạnh đó tránh các loại đồ uống có cồn và caffeine ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa, làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày. Trái cây chứa nhiều axit như cam, chanh có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy hoặc đầy hơi.

Nên tránh hoa quả sấy khô vì chúng chứa hàm lượng đường cao, có thể làm rối loạn hệ tiêu hóa, gây táo bón hoặc tiêu chảy. Cuối cùng tránh các món chiên rán và gia vị cay nóng có thể gây kích ứng đường tiêu hóa, làm tăng nguy cơ viêm loét dạ dày và trào ngược axit.

Bên cạnh việc lựa chọn thực phẩm phù hợp, cần tuân thủ một số nguyên tắc dinh dưỡng quan trọng để bảo vệ hệ tiêu hóa tốt nhất như sử dụng thực phẩm sạch và có nguồn gốc rõ ràng. Ăn uống điều độ, ưu tiên ăn nhiều vào buổi sáng và trưa, hạn chế ăn quá nhiều vào buổi tối.

Bổ sung rau xanh và hoa quả vào chế độ ăn uống hằng ngày. Uống đủ nước mỗi ngày, có thể bổ sung nước khoáng chứa kali và magie. Tăng cường vitamin C từ các loại trái cây như ổi, bưởi.

Theo Ngọc Châu/ Tuổi trẻ

https://tuoitre.vn/bao-ve-he-tieu-hoa-tranh-6-thuc-pham-nay-20250325171553385.htm