Nhận thức người dân còn hạn chế

RTĐT bao gồm bất kỳ sản phẩm nào có dùng pin và dây dẫn điện cũ hỏng, được thải loại trong đời sống hàng ngày (tivi, đầu máy, điện thoại, các loại máy móc, đồ gia dụng sử dụng trong gia đình …) Do các sản phẩm điện tử thường được chế tạo từ kim loại nặng, bán kim loại và nhiều hợp chất hóa học khác nhau như: Chì, thủy ngân, đồng, niken... được biết đến như nguyên nhân của những căn bệnh nghiêm trọng: như ung thư, suy hô hấp, suy giảm nhận thức, hủy hoại cơ quan nội tạng… ngoài ra tác động của các chất gây hại từ RTĐT cũng để lại hậu quả nặng nề lên môi trường đất, nước, không khí... Nguy hại là vậy song trên thực tế, việc xử lý các loại đồ điện tử cũ của người dân hiện nay lại hết sức đơn giản.

Xử lý RTĐT tại nhiều địa phương hiện vẫn chưa được quan tâm đúng mức, chủ yếu quy tập về các địa chỉ thu gom đồng nát

Chị Lê Thu P. (Khu tập thể Phân đạm – TP Bắc Giang) cho biết: “Có những đồ dùng điện tử trong nhà không còn dùng nữa thì hoặc là tôi thu gom bán cho đồng nát hoặc cái gì nhỏ như quả pin thì chỉ bỏ vào thùng rác để thu gom cuối ngày chứ cũng không để ý xem đây là loại rác thải gì”.

Hoàn toàn không biết đến khái niệm RTĐT, anh Lê Văn H. (Phường Trần Nguyên Hãn, TP Bắc Giang) cho biết trước đây có tivi hay quạt, máy móc trong gia đình hỏng không sửa chữa được anh H thường mang đến các địa điểm tập kết, thu gom phế liệu hoặc bán cho những người thu gom dạo, anh H không hề biết đây cũng được xem là một loại rác thải nguy hại đến sức khỏe con người và môi trường. “Tôi chỉ nghĩ nếu bán đồng nát các loại đồ dùng lớn như tivi, quạt, máy móc hỏng thì người thu gom phế liệu sẽ tháo gỡ linh kiện, phần nhựa trong máy móc, còn những đồ dùng nhỏ như pin, điện thoại nếu vỡ hỏng thì mình cũng chỉ vứt bỏ như những loại rác thông thường, cũng không mấy khi để riêng những loại rác kiểu này” – anh H cho biết.

Sự chủ quan và không hiểu về nguy hại từ RTĐT cũng như các biện pháp tiêu hủy không đúng cách sẽ gây ra những tác động tiêu cực vô cùng lớn với môi trường sống. Nhưng hiện nay, nhận thức của người dân về việc xử lý rác thải điện tử đúng cách lại vô cùng hạn chế, hạn chế từ người chủ sử dụng các đồ điện tử cũ cho đến những người đi thu mua những thiết bị này về để tái chế hoặc tái sử dụng.

Cần nhiều biện pháp đồng bộ

Làm nghề thu mua đồ đồng nát hơn chục năm nay, chị Lê Thị Cúc (Hưng Yên) cho biết, các thiết bị điện tử cũ như: Tivi, radio, máy tính hoặc màn hình máy tính người ta bán rất rẻ hoặc cho người mua bán đồng nát. Đa phần các thiết bị điện tử này đã hỏng hóc không thể sử dụng được nữa, nên chị thường tự tháo dỡ các thiết bị này để lấy các loại kim loại (đồng, nhôm), nhựa có trong các thiết bị. Còn lại các phần không bán được, chị đem loại bỏ.

RTĐT là mối nguy hại lớn tới môi trường và sức khỏe con người nếu không được xử lý đúng cách

Không chỉ ở nước ta, hiểm họa môi trường từ rác thải điện tử đã được các chuyên gia trên thế giới cảnh báo lâu nay, tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu được những tác hại từ chúng khi xử lý, tiêu hủy không đúng cách. Việc phân loại, thu gom và xử lý RTĐT hiện nay chủ yếu được quan tâm tại các thành phố lớn, còn với nhiều địa phương, vùng sâu vùng xa, khái niệm RTĐT còn khá “xa vời”, việc xử lý rác còn thô sơ, không được vận hành một cách an toàn. 

Do đó, để hạn chế nguy hại từ loại rác thải này, mỗi người dân trước hết cần nâng cao ý thức vệ sinh môi trường, thực hành thói quen phân loại rác thải ngay tại gia đình, không vứt đổ rác bừa bãi. Về phía cơ quan chức năng, cần có quan tâm đầu tư phù hợp với thực tế tại địa phương để tiến hành thu gom, xử lý một cách an toàn, hiệu quả, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức để người dân nhận biết và phân loại RTĐT ngay tại nguồn./.

Minh Anh