Trung tâm Phú Quý đi vào hoạt động từ năm 2012, là địa chỉ nuôi dưỡng, dạy nghề như: may gia dụng, thêu, đan lát, sửa chữa điện tử… cho các nạn nhân chất độc da cam

Bà Khổng Thị Thúy – giám đốc trung tâm, được những người con đặc biệt tại đây gọi là “mẹ Thúy”. Là người trực tiếp trải qua chiến tranh, hơn ai hết, bà thấu hiểu vết thương cuộc chiến để lại với những thế hệ sau này. Con trai lớn của bà nhiễm CĐDC nên phát triển không lành lặn, các đồng đội quanh bà cũng cùng chung số phận. Từ nỗi đau cá nhân, người cựu chiến binh ấy đứng ra xây dựng trung tâm để chăm sóc cho những đứa trẻ không may mắn mang trên mình dấu vết của chiến tranh. Tự nhận công việc này là "cơ duyên", niềm hạnh phúc của người mẹ "trăm con" này là giúp các em nhỏ, các nạn nhân da cam cải thiện được sức khỏe, tìm lại niềm vui trong cuộc sống.

Những công việc đơn giản với người bình thường, song với các nạn nhân CĐDC lại khó hơn gấp nhiều lần, và để các con có thể thực sự hiểu và làm theo hướng dẫn của mình, với "mẹ" Thúy chỉ có thể dùng sự nhẫn nại và kiên trì để đạt kết quả

Mỗi nạn nhân có một hoàn cảnh khác nhau, nhưng điểm chung đều mang trong mình di chứng của chiến tranh và vẫn đang tiếp tục "chiến đấu" từng ngày để trở thành những con người có ích cho xã hội

Anh Đỗ Đình Thiêm quê ở Thôn Phúc Long Phúc Tằng, xã Tăng Tiến huyện Việt Yên, sinh ra trong gia đình có 4 anh chị em thì có tới ba người con đều là nạn nhân chịu di chứng của chất độc da cam

Bình thường, Thiêm ngây ngây dại dại không nhận biết rõ điều gì, mỗi khi trở bệnh thì rơi vào trạng thái điên loạn co giật, mất kiểm soát về hành vi đã từng gây tổn thương cho chính bản thân mình. Nếu những lúc như vậy không có người ở bên chăm sóc giúp đỡ thì việc nguy hiểm đến tính mạng là điều luôn thường trực. Với sự chăm sóc từ mẹ Thúy, Thiêm đã giảm bớt bệnh tật, có khả năng làm những công việc đơn giản

Cô gái Lương Thị Diệp vừa làm xong một chiếc vòng tặng mẹ Thúy. Sinh năm 1985 bị tự kỷ, thiểu năng trí tuệ do di chứng của CĐDC hơn 30 năm nay. Bố của cô cũng là nạn nhân và đã qua đời khi cô còn nhỏ. Thời gian trước khi đến trung tâm, Diệp sống trong sự mơ hồ, mọi nhận thức về cuộc sống xung quanh đều bị khóa chặt. Thế nhưng 10 năm nay, được sống trong tình yêu thương, sự chăm sóc của mẹ Thúy, cô gái đã được sống một cuộc đời mới, một cuộc đời có nhận thức, có tình cảm, tự chăm sóc được bản thân cũng như làm được những việc làm có ích cho xã hội. Điều mà Diệp nói là "như một phép màu"

Tàn dư từ cuộc chiến tranh vẫn đeo bám các nạn nhân CĐDC một cách tàn nhẫn và dai dẳng, đa số các gia đình nạn nhân đều có đời sống kinh tế rất khó khăn

Em Nguyễn Văn Hải quê Tân Yên, sinh năm 2005 đã có 5 năm sống tại trung tâm Phú Quý. Tuy vẻ bên ngoài bình thường nhưng Hải bị thiểu năng trí tuệ và hoàn toàn không có trí nhớ. Như vậy mới thấy rõ sự nguy hiểm của thứ chất độc quái ác này cho các thế hệ tương lai

Tại trung tâm, bên cạnh được chăm sóc, học nghề, được vận động phục hồi chức năng, các nạn nhân da cam còn được trao niềm vui và cơ hội sống có ý nghĩa hơn

Ở rất nhiều gia đình, CĐDC đã truyền đến đời thứ 3, thứ 4...Làm thế nào để các nạn nhân và gia đình họ tìm thấy ánh sáng trong đường hầm tăm tối, làm thế nào để nỗi đau da cam được nguôi ngoai luôn là câu hỏi được đặt ra cho cả cộng đồng. Và những người như "mẹ Thúy" vẫn đang âm thầm trong một cuộc chiến mới hy vọng cộng đồng sẽ quan tâm nhiều hơn nữa, sẻ chia nhiều hơn nữa đối với những số phận còn chịu hậu quả từ những cuộc chiến năm xưa

"Thần kinh của các con thường rất yếu, nên dùng phương pháp đông y kết hợp tây y sẽ mang lại hiệu quả lâu dài hơn" -  lá cây, thảo dược "mẹ Thúy" trồng và sơ chế cho các con của mình luôn có sẵn sàng tại trung tâm

Khoe với chúng tôi thuốc mẹ Thúy chuẩn bị sẵn cho, Thiêm còn hóm hỉnh đùa: "Uống cho khỏi bệnh còn đi lấy vợ nào..."

Chiến tranh luôn mang theo những điều khủng khiếp và nỗi đau nó để lại vẫn còn rất nặng nề, nhưng trên khắp dải đất hình chữ S thân yêu, chúng ta luôn có những chiến binh – những con người không bao giờ ngừng yêu thương và hi vọng…

Lê An